“Waarom negeren we verlanglijstjes?”
Gisteren was ik jarig. Ik had me dit jaar voorgenomen een verlanglijstje te maken. De voorgaande jaren had ik dit nooit gedaan. Dit zag je terug in het grote aantal cadeaus waarbij ik dacht: ‘wat moet ik hier mee?’. Twee avonden lang heb ik het internet afgespeurd naar presentjes voor op mijn verlanglijstje. Leuk werk. Ik verheugde me al op het krijgen van deze cadeaus. Nu, een dag na mijn verjaardag, zit ik álweer met een grote stapel cadeaus met een hoog ‘hoezo geef je me dit?’ gehalte. Hoe kan dit? Waarom kopen mensen niets van mijn lijstje..?
Ik zal maar met de deur in huis vallen, al weet ik dat het negatief klinkt. Mensen kunnen zich moeilijk verplaatsen in gedachten van een ander. Ze redeneren te veel van uit hun eigen perspectief. Daarnaast overschatten ze de mate waarin anderen hun hun goed bedoelde inspanningen waarderen. Probeer met deze psychologische gebreken maar eens een goed cadeau te bedenken voor iemand anders.
Bang om onpersoonlijke cadeaus te geven
Wil jij niet de plank misslaan bij het geven van een cadeau? Dan biedt het verlanglijstje van de jarige uitkomst. Immers, hier staat precies op wat de ander wil hebben. Je weet dus zeker dat het in de smaak valt. Toch negeren we hardnekkig verlanglijstjes. Hoe kan dat? Hebben we een aangeboren afwijking om vrienden en familie te willen teleurstellen met cadeaus waar ze niet op zitten te wachten? Eerlijk gezegd lijkt het daar wel op…
Cadeaugevers vinden het domweg onpersoonlijk om het verlanglijstje te volgen, omdat ze bang zijn dat het onpersoonlijk overkomt. Ze denken dat de jarige het zal opvatten als een teken van desinteresse. Iets kopen van een verlanglijstje komt immers over alsof je geen tijd en aandacht wil besteden aan het bedenken van een leuk cadeau. Daarom gaan we ijverig nadenken over een ‘persoonlijk’ cadeau. Een cadeau wat niet op het verlanglijstjes staat. Dit vinden we wel zo attent. Bovendien vinden we dat we ons goed kunnen inleven in anderen. Dat cadeau bedenken komt goed. Of toch niet…?
We dénken dat we leuke cadeaus geven
Er is onderzoek* gedaan om er achter te komen welke cadeaus de ontvanger het leukst vindt. Mensen moesten terug denken aan het moment waarop zij cadeaus kregen. Wat bleek? Ontvangers waren het meest blij met cadeaus van hun verlanglijstje. Ze vonden dit de leukste cadeaus én zelfs de meest persoonlijke. Dit komt dus niet overeen met onze eigen gedachtes. We denken immers dat het juist onpersoonlijk is om een cadeau van het verlanglijstje te geven. Niets is minder waar!
Moraal van het verhaal: koop cadeaus van het lijstje!
Onderdruk de drang om zelf een origineel cadeau te bedenken voor een jarige. De resultaten van het onderzoek laten duidelijk zien hoe hardnekkig we geloven in onze eigen gedachten. We zijn er van overtuigd dat een eigen bedacht cadeau het meest attent en persoonlijk is. Maar eigenlijk maak je de jarige veel blijer met een cadeau van zijn eigen lijstje. Denk maar eens terug aan je eigen verjaardag. Je hebt vast een cadeau in ontvangst genomen waarbij je als een boer met kiespijn dankjewel hebt gezegd. Van binnen dacht je waarschijnlijk: ‘Wat moet ik hiermee? Had toch iets gekocht van mijn verlanglijstje!’. Denk hier nog een keer aan terug als je besluit je niet aan het verlanglijstje te houden…
* Gino, F., & Flynn, F. (2011). Give them what they want: The benefits of explicitness in gift exchange. Journal of Experimental Social Psychology, 47(5), 915-922.
